Zdobywamy odznaki narciarskie PTTK

Dziś na nartach jeżdżą niemal wszyscy. Dla większości sprowadza się to do rekreacyjnego narciarstwa zjazdowego, wymagającego zaplecza hotelowego i wyciągów. Mniejszość dba o to, by idee wędrówek narciarskich po górach i dolinach wciąż były żywe. Jak za czasów Zaruskiego i Orłowicza, w odludnych, zaśnieżonych zakątkach Sudetów i Beskidów spotkać można turystów wędrujących na deskach. PTTK nagradza zapał i wytrwałość „odmieńców” odznakami narciarskimi.
Najbardziej prestiżowe trofea - Górską Odznakę Narciarską (GON) i Wysokogórską Odznakę Narciarską (WON) - zdobywa się na większych wysokościach. Ukoronowaniem narciarskich wędrówek, zarówno po górach, jak i na nizinach, jest Odznaka Narciarska „Za Wytrwałość”.

Górską Odznakę Narciarską może zdobyć każdy narciarz, który ukończył 10 lat. Odznaka ta ma rodzaje i stopnie: popularny (w kolorze białym), mały w stopniach brązowym, srebrnym i złotym oraz duży - w stopniach srebrnym i złotym. Zdobywa się je uczestnicząc w górskich wycieczkach narciarskich, które oceniane są przy pomocy specjalnej punktacji (spis wycieczek punktowanych do GON PTTK). Punkty można też policzyć samodzielnie, stosując następujący przelicznik: 4 punkty za każdą godzinę wędrówki + 1 punkt za każdy kilometr marszu + 1 punkt za każde 100 metrów podejścia.

Sięgnięcie po popularną i małą GON wiąże się z koniecznością zdobycia odpowiedniej liczby punktów, uzależnionej od wieku narciarza. PTTK ustaliło dwie kategorie wiekowe: 10–16 i powyżej 60 lat oraz 17–60 lat. Żeby zdobyć odznakę popularną, trzeba zgromadzić 40 (kategoria 10-16 i 60+) lub 50 punktów (kategoria 17-60), małą brązową - 80 lub 100, srebrną - 160 lub 200, złotą - 240 lub 300. GON dużą srebrną zdobywa się w trzech wycieczkach lub rajdach w dwóch lub więcej grupach górskich, trwających nieprzerwanie co najmniej cztery dni. Suma uzyskanych punktów nie może być mniejsza niż 300. Odznaka duża złota to cztery wycieczki lub rajdy trwające nieprzerwanie co najmniej po cztery dni, w trzech lub więcej grupach górskich. Suma punktów nie może być mniejsza niż 400.
Dodatkowym obowiązkiem zdobywców Górskiej Odznaki Narciarskiej jest przestrzeganie zasad poruszania się w górach w warunkach zimowych, odbywanie wycieczek w zespołach co najmniej trzyosobowych, na różnych trasach i w różnych grupach górskich. Powtórzenie trasy może nastąpić wyłącznie przy zdobywaniu stopnia srebrnego i złotego, przy czym za wycieczkę powtórzoną liczy się połowę przysługujących za nią punktów. Kolejne powtórzenia nie są już punktowane.

Wysokogórska Odznaka Narciarska PTTK jest wyróżnieniem dla turystów wędrujących po Tatrach, Karkonoszach, masywie Babiej Góry i innych górach wysokich (czyli takich, w których występują kotły, żleby lub lodowce). Może ją uzyskać każdy, kto udokumentuje przejście tras wysokogórskich na nartach o łącznej sumie przewyższeń 30 000 m (ze względu na warunki terenowe lub śniegowe dopuszcza się przejście części trasy pieszo - w rakach). W przypadku udziału w rajdach wysokogórskich wymagane jest potwierdzenie faktów przez kierownika trasy rajdu. Nie zalicza się do sumy przewyższeń powtórzeń tras w tym samym sezonie narciarskim. Odznaka przyznawana jest uchwałą Komisji Turystyki Narciarskiej ZG PTTK.

Odznaka Narciarska „Za Wytrwałość” jest przyznawana zdobywcom Górskiej lub Nizinnej Odznaki Narciarskiej, którzy po zdobyciu dużej złotej GON lub NON zdobędą pięciokrotnie GON lub NON w stopniu co najmniej brązowym, bądź też po zdobyciu małej złotej GON (NON) zdobędą ośmiokrotnie GON lub NON w stopniu co najmniej brązowym. Coroczne normy do odznaki „Za Wytrwałość” należy po każdym sezonie weryfikować w Centralnym Referacie Weryfikacyjnym Odznak Narciarskich (dopuszcza się weryfikację poszczególnych norm w Terenowych Referatach Weryfikacyjnych, ale norma końcowa może być zweryfikowana tylko w Centralnym Referacie Weryfikacyjnym). Odznakę „Za Wytrwałość” może też otrzymać uczestnik dziesięciu rajdów wieloetapowych – np. Tatrzańskiego, Karkonoskiego, Wędrówek Północy - niezależnie od posiadanego stopnia odznaki GON lub NON. Zainteresowani przesyłają zgłoszenia do Centralnego Referatu Weryfikacyjnego, załączając potwierdzenie udziału w imprezie od organizatorów rajdu.

Podobnie jak przy odznakach nizinnych należy pamiętać o ewidencji wycieczek. Prowadzi się je w tzw. protokołach Narciarskich Odznak Turystycznych PTTK, w których należy opisywać przebieg trasy, jej punktację oraz potwierdzenie (mogą to być pieczątki schronisk, urzędów, instytucji, organizatorów imprezy, względnie potwierdzenie przodownika turystyki narciarskiej PTTK). Protokoły można pobrać w oddziale PTTK lub z internetowej strony towarzystwa. Gotowy protokół należy przekazać do weryfikacji w terenowym referacie weryfikacyjnym (przy lokalnym oddziale PTTK - dla dziecięcych, młodzieżowych i małych odznak narciarskich) lub Centralnym Referacie Weryfikacyjnym Odznak Narciarskich w Krakowie przy ul. Jagiellońskiej 6/6A (duże GON, WON i „Za Wytrwałość”). Termin weryfikacji upływa 15 maja.